蠢动
词语解释
引证解释
⒈ 出于本性的自然的行动。
引《庄子·天地》:“至德之世,不尚贤,不使能;上如标枝,民如野鹿;端正而不知以为义,相爱而不知以为仁,实而不知以为忠,当而不知以为信,蠢动而相使,不以为赐。是故行而无迹,事而无传。”
郭象 注:“用其自动,故动而不谢。”
成玄英 疏:“率性而动,故无迹之可记。”
⒉ 蠕蠕而动。
引晋 傅玄 《阳春赋》:“幽蛰蠢动,万物乐生。”
宋 袁文 《瓮牖闲评》卷七:“凡蠢动之物,非是无情,第不能言耳。”
《英烈传》第三九回:“那湖中浮尸蠢动,约有四五十里。”
许杰 《旅途小记》:“我那眼角的角膜里,却似乎看到那破泥洞里,有什么东西在蠢动。”
⒊ 泛指动物。
引唐 司空图 《迎修十会斋》:“仰慈悲之宏誓,成幽显之胜因,蠢动有情,沾濡共泰。”
《旧唐书·张廷珪传》:“岂佛标坐夏之义,愍蠢动而不忍害其生哉!”
⒋ 骚动;扰动为乱。
引《后汉书·党锢传·李膺》:“今三垂蠢动,王旅未振。”
宋 罗大经 《鹤林玉露》卷五:“汤 崩而 太甲 不明,甚於 成王 之幼冲矣。然 夏 人帖然,未尝萌蠢动之心。”
《花月痕》第二回:“四方刀兵蠢动,民不聊生。”
峻青 《秋色赋·胶济线上》:“夜里,团部里的电话铃声整夜不断,前哨部队不断地在向团部报告敌人挑衅蠢动的情况。”
⒌ 冲动;妄动。
引梁斌 《红旗谱》八:“想着,他的骄傲情绪又在心上蠢动起来,伸出右手捋着他的长胡子。”
杨朔 《月黑夜》:“情况不弄清楚,他决不肯望风捕影地蠢动。”
国语辞典
蠢动[ chǔn dòng ]
⒈ 虫类爬动的样子。
引《庄子·天地》:「蠢动相使,不以为赐。」
晋·傅玄〈阳春赋〉:「幽蛰蠢动,万物乐生。」
反螫伏
⒉ 意图扰乱而行动。
引《三国志·卷四五·蜀书·张翼传》:「吾以蛮夷蠢动,不称故还耳。」
《儒林外史·第四三回》:「生苗近日颇有蠢动之意。」
第1个字蠢的相关组词
- yǒng nán chǔn fù勇男蠢妇
- kě chǔn可蠢
- bèn chǔn坌蠢
- hán chǔn寒蠢
- yú fū chǔn fù愚夫蠢妇
- yú chǔn愚蠢
- zhuó chǔn浊蠢
- kuáng chǔn狂蠢
- jiǒng chǔn窘蠢
- lǎo chǔn老蠢
- jūn chǔn菌蠢
- chī chī chǔn chǔn蚩蚩蠢蠢
- xuān fēi chǔn dòng蜎飞蠢动
- chǔn shì蠢事
- chǔn rén蠢人
- chǔn chái蠢侪
- chǔn sú蠢俗
- chǔn dòng蠢动
- chǔn dòng hán líng蠢动含灵
- chǔn hòu蠢厚
- chǔn bèn蠢坌
- chǔn duī duī蠢堆堆
- chǔn hāng蠢夯
- chǔn tóu chǔn nǎo蠢头蠢脑
- chǔn rú lù shǐ蠢如鹿豕
- chǔn bǎo蠢宝
- chǔn ěr蠢尔
- chǔn jū蠢居
- chǔn zuǒ蠢左
- chǔn hàn蠢悍
- chǔn yú蠢愚
- chǔn gàng蠢戆
- chǔn lì蠢戾
- chǔn cái蠢才
- chǔn piáo蠢朴
- chǔn cái蠢材
- chǔn yīn蠢殷
- chǔn qì蠢气
- chǔn hàn蠢汉
- chǔn rán蠢然
- chǔn wù蠢物
- chǔn zhū蠢猪
- chǔn shēng蠢生
- chǔn shēng shēng蠢生生
- chǔn xiāng蠢相
- chǔn bèn蠢笨
- chǔn lèi蠢类
- chǔn pàng蠢胖
- chǔn chòu蠢臭
- chǔn ruò mù jī蠢若木鸡
- chǔn chóng蠢虫
- chǔn ruǎn蠢蝡
- chǔn chǔn蠢蠢
- chǔn chǔn sī dòng蠢蠢思动
- chǔn chǔn jí jí蠢蠢戢戢
- chǔn chǔn yù dòng蠢蠢欲动
- chǔn chǔn蠢蠢聁聁
- chǔn huà蠢话
- chǔn huò蠢货
- chǔn zào蠢躁